چکیده

هدف ازانجام این پژوهش مشخص کردن تأثیرمشاوره گروهی به شیوه مراجع محوری درتغییرخودپنداره نوجوانان بزهکاراست. پژوهشگربه دنبال رد یا تأیید فرضیه به این شرح می باشد:

فرضیه اول: مشاوره گروهی به شیوه مراجع محوری درتغییرخودپنداره نوجوانان بزهکاراست.

فرضیه دوم: بین میزان تأثیرپذیری خودپنداره با مشاوره گروهی به شیوه مراجع محوری وسطح سواد رابطه وجود دارد.

فرضیه سوم: بین میزان تأثیرپذیری خودپنداره با مشاوره گروهی به شیوه مراجع محوری ودرآمد رابطه وجود دارد.

فرضیه چهارم: بین میزان تأثیرپذیری خودپنداره با مشاوره گروهی به شیوه مراجع محوری وسن رابطه وجود دارد.

فرضیه پنجم: بین میزان تأثیرپذیری خودپنداره با مشاوره گروهی به شیوه مراجع محوری وطلاق والدین رابطه وجود دارد.

این پژوهش آزمایشی است وجامعه آماری آن کلیه نوجوانان بزهکار هستند که درکانون اصلاح وتربیت استان بوشهر نگه داری می شوند از۱۶ نوجوان بزهکاری که دراین مرکز حضورداشتند ۸ نفربه عنوان گروه شاهد و۸ نفر آزمایش تقسیم شدند. ابتدا پیش آزمون برای هردوگروه اجرا شد وبعد ازاجرای پیش آزمون اعضای گروه آزمایش در۷ جلسه وبه مدت ۶۰ دقیقه مشاوره گروهی به شیوه مراجع محوری انجام شد وسپس پس آزمون برای هردوگروه اجرا شد. ابزار اندازه گیری دراین تحقیق پرسشنامه خودپنداره راجرزبود. داده های حاصل بوسیله آزمون t مستقل وضریب همبستگی پیرسون واسپیرمن براون مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت. نتایج واطلاعات بدست آمده نشان می دهد که بین دوگروه آزمایش وشاهد درعامل خودپنداره تفاوت معنا داری وجود دارد.

مقدمه

از زمانیكه انسان پا به عرصه وجود گذاشت، تنوع در رفتار، افكار، احساسات و نگرشهای او چیزی بود كه همواره جلب توجه كرده است. تنوع در ویژگی های شخصیتی موجب گردیده است كه هر یك از افراد بشر شخصیت منحصر به فردی داشته باشند حتی در بین دوقلوهای همزاد كه ظاهرا شبیه به هم هستند، این تفاوت و افتراق در ویژگی های شخصیتی آنها كاملاً آشكار است از آنجا ئی كه دوران نوجوانی یكی از مهمترین مراحل زندگی بشری است با این وجود، مرحله ای پر كشمكش و گاه دشواری در زندگی است چرا چنین است؟ اولین و آشكار ترین پاسخ این است كه نوجوانی و بخصوص سالهای اول نوجوانی قبل از هر چیز، دوران تغییرات جسمانی، روانی و شناختی و نیز تغییر در الزامات اجتماعی است این نا عادلانه است كه درست زمانی كه نوجوان با سرعت بی سابقه ای بلوغ جسمانی را می گذراند، اجتماع از او می خواهد در مستقل باشد، روابطش را با همسالان و بزرگسالان تغییر دهد و سازگاری جنسی و آمادگی شغلی داشته باشد. (رشد و شخصیت کودک، مترجم، شهید یاسایی، سال ۱۳۷۰، صفحه ۵۳۱) نوجوان علاوه بر كنار آمدن با همه این تغییرات رشدی باید بكوشند تا هویتی برای خود كسب كنند

فهرست مطالب

عنوان... صفحه

گواهی... الف

تقدیر و تشکر... ب

تقدیم... ج

فصل اول: طرح تحقیق

مقدمه... ۲

انگیزه تحقیق... ۴

فایده و اهمیت تحقیق... ۵

اهداف تحقیق... ۶

بیان مسئله... ۶

موضوع تحقیق... ۷

فرضیه تحقیق... ۷

تعریف عملیاتی تحقیق... ۸

فصل دوم: ادبیات (پیشینه تحقیق)

تاریخچه ای از روانشناسی نوجوانی... ۱۰

تعاریف نوجوانی... ۱۲

دنیای تازه افکار نوجوانی... ۱۵

بزهکاری... ۲۲

تعریف بزهکاری... ۲۵

طبقه بندی بزه... ۲۶

دیدگاه کلاسیک... ۲۷

نظریه یادگیری اجتماعی... ۲۸

نظریه ناکامی یا فرصتهای نابرابر... ۲۸

تفاوت بزهکاری و مجرم... ۳۰

عوامل خانوادگی... ۳۲

عوامل موجود در مدرسه... ۳۹

عدالت برای نوجوانان... ۴۳

نظریه آنزیک در مورد تأثیر شخصیت در بزهکاری... ۴۵

جمع بندی و نتیجه گیری... ۴۷

پیشینه تحقیق... ۴۹

پژوهشهای معاصر... ۵۱

راه های پیشگیری... ۵۳

نظریه فلاسفه یونان... ۵۶

عزت نفس... ۶۲

ابعاد عزت نفس... ۶۴

مفهوم خود... ۶۵

ابعاد خویشتن... ۶۶

عوامل موثر بر سطح خودپنداری... ۶۶

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

تعریف جامعه آماری... ۷۲

نمونه آماری و شیوه نمونه گیری... ۷۲

نوع و روش تحقیق... ۷۲

ابزارهای اندازه گیری متغیرهای تحقیق... ۷۲

شیوه نمره گذاری گزینه ها... ۷۳

روش آماری تحقیق... ۷۴

فصل چهارم: بیان و تحلیل داده ها

تجزیه و تحلیل آماری... ۷۶

توصیف داده ها... ۷۸

نمودار شماره ۱... ۸۰

جدول شماره ۳... ۸۱

نمودار شماره ۲... ۸۲

تحلیل داده ها... ۸۳

فصل پنجم: خلاصه بحث و نتیجه گیری

محدودیت های تحقیق... ۸۷

پیشنهادات تحقیق... ۸۷

منابع... ۸۸

ضمائم

آزمون خودپنداره بک... ۹۰

شیوه نمره گذاری گزینه های تست بک... ۹۹

پروپوزال رابطه ادراک نوجوانان از جو روانی-اجتماعی خانواده با حالت های گوشه گیری و پرخاشگری خانواده نخستین نهاد زندگی اجتماعی است كه در شكل گیری عادت ها و اندیشه های اجتماعی نوجوانان نقش بسیار مهمی دارد. در شكل گیری رفتار و دیدگاه های اجتماعی نوجوانان، جو روانی عاطفی و اجتماعی خانواده نقش مهمی دارد، در خانواده هایی كه والدین رفتارهای محبت آمیز دارند، معمولاً نوجوانان نیز با رفتارهای اخلاقی مثبت و احترام به دیگران و انگیزه ی پیشرفت رشد می یابند. تأثیر و نفوذ خانواده بر ابعاد مختلف رشد اجتماعی و پیشرفت تحصیلی نوجوانان بی شمار است. میزان پذیرش اجتماعی نوجوانان از سوی همسالان و توانایی برقراری روابط صمیمانه با آنها از محیط خانوادگی او نشأت می گیرد. از طرف دیگر بین خودپنداره، مقبولیت اجتماعی و سازگاری اجتماعی كه همگی جلوه های مختلف رشد اجتماعی نوجوانان هستند با پیشرفت تحصیلی آنها رابطه ی مثبت وجود دارد (ورشورن، ۱۹۹۶). نوجوانانی كه توانایی های ضروری برای كاركردهای بین فردی مؤثر را یاد نگرفته اند؛ پرخاشگر، تندخو و منزوی هستند و به شدت در معرض خطرات جسمی، روحی، اخراج از مدرسه و غیره می باشند (وارد، ۲۰۰۴). مطالعه دانش آموزانی که دارای افت تحصیلی هستند نشان می دهد یکی از عوامل مؤثر براین پدیده مسائل خانوادگی به ویژه از هم گسیختگی خانواده، کم سوادی والدین، مشکلات عاطفی، انزوا، جو اجتماعی، روانی خانواده، عدم ارتباط صمیمانه با پدر و مادر، میزان درآمدخانواده، شغل والدین، میزان تفاهم والدین، حضور یا عدم حضور والدین، وضعیت تحصیلی سایر خواهران و برادران می باشد که در سلامت روحی و جسمی دانش آموز تأثیر فراوانی می گذارد. دانش آموزی که از شرایط خانوادگی مناسب و پشتیبانی و حمایت عاطفی والدین خود برخوردار نیست و نیازهای روحی و روانی اش تأمین نمی شود درپی ارضای احتیاجات خود دچار بی توجهی به تحصیل یا ترک آن می شود. مشکلات خانوادگی و تداوم آنها یکی از عواملی است که بشدت سبب تضعیف روحیه و افت تحصیلی دانش آموزان می شود. از آنجایی که کودکان در چنین لحظاتی زود انرژی و توان خود را از دست می دهند و نمی توانند همزمان با تحصیل بار مشکلات خانوادگی را نیز به دوش بکشند خسته و ناتوان می شوند و اولین آثار خستگی روحی آنها را می توان در گوشه گیری و پرخاشگری و کیفیت نمرات درسی آنها مشاهده کرد. افت تحصیلی به معنای دقیق آن، زمانی است که فاصله قابل توجهی بین توان و استعداد بالقوه و توان بالفعل فرد در فعالیتهای درسی و پیشرفت تحصیلی مشهود باشد. گرچه این تعریف می تواند همه کسانی را که به دنبال شکستهای پی در پی تحصیل، از تحصیل عقب مانده و عمدتاً به اصطلاح تجدید یا مردود شده اند را در بر گیرد اما مفهوم افت تحصیلی صرفاً در رفوزگی و تجدیدی خلاصه نمی شود و می تواند شامل هر دانش آموز و دانشجویی شود که اکتسابهای آموزشگاهی و پیشرفت دانشگاهی او کمتر از توان بالقوه و حد انتظار اوست. لذا بر اساس این تعریف دانش آموزان تیزهوش نیز ممکن است دچار افت تحصیلی و کم آموزی بشوند. لذا افت تحصیلی مسئله ای است عام و نسبی. وقتی صحبت از افت تحصیلی می شود منظور تکرار پایه تحصیلی در یک دوره و ترک تحصیل بیش از پایان دوره است. به عبارت دیگر افت تحصیلی شامل جنبه های مختلف شکست تحصیلی چون غیبت مطلق از مدرسه، ترک تحصیل قبل از موعد مقرر، تکرار پایه تحصیلی نسبت میان سنوات تحصیلی دانش آموز و سالهای مقررر آموزش می باشد.